Z widokiem na Kotlinę Jeleniogórską
krajobrazowy ogród w górach wokół 5 domów – powierzchnia ok. 7000 m kw.
WOJEWÓDZTWO: DOLNOŚLĄSKIE
Zachełmie – Ogrody Górskie – Krajobrazowe
Zachełmie położone jest na skraju Karkonoskiego Parku Narodowego. Znaczna różnica wysokość terenu tworzy tu malownicze widoki i niejako ogród krajobrazowy. Tłem dla tego wspólnego ogrodu jest tzw. „Srebrny Widok”. To rozległa panorama chociażby na Jelenią Górę i Kotlinę Jeleniogórską, Góry Kaczawskie, Zalew Sosnówka oraz Sokoliki w Rudawach Janowickich. Zachełmie będące dawnym luftkurortem znów odżywa. Od Cieplic – części Jeleniej Góry – dzieli go tylko 5 kilometrów.
Analizując zwyczajowo historię wsi można dotrzeć do informacji, że prasłowiańskie słowo „chełm” w nazwie oznacza wzgórze. Niemniej to górze Chełm o wysokości 399 m n.p.m. nadano wyróżnienie nazwą. Ma to związek z pogańskimi uroczystościami palenia tam sobótek w noc świętojańską. Wzgórze na którym znajduje się Zachełmie, może dlatego, iż wysokości sięgają tu ponad 500 m n.p.m., nie było tak popularne.
Wieś powstała w początkach XVII stulecia i założyli je uchodźcy religijni z Czech jako wioskę drwali. Z czasem rozwinęło się tu pasterstwo i uprawa roli oraz specjalność wioski czyli sady wiśniowe. Sady wiśniowe w Zachełmiu są zresztą do dziś. Również nasza koncepcja zagospodarowania ogrodu – terenu 4 domów letniskowych i domu Właścicieli, nawiązuje do tej tradycji.
Uwarunkowania – ogród w górach
Na skraju działki o powierzchni ok. 7000 m kw. znajduje się granica Karkonoskiego Parku Narodowego a na obszarze wsi Zachełmie wytypowano 8 form ochrony przyrody. Również do opisanej działki przylega Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Przyrodniczych SOOS – KARKONOSZE PLH 020006 oraz OSOP – Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków – KARKONOSZE PLB 020007, (obszary Natura 2000). Powyżej górnej granicy działki biegną malownicze szlaki turystyczne. To właśnie tam powstanie ogród w górach.
Z pewnością roślinność na działce była wynikiem spontanicznego wysiewania się gatunków, które dobrze czują się w karkonoskim klimacie. Głównie są to buki pospolite i brzozy pospolite. Działka przed przystąpieniem do inwestycji została przez Inwestorów wykarczowana a teren wymagał ponownego zagospodarowania oraz miejscowego wyrównania i przywrócenia mu dawnej funkcji mieszkalnej a także nowej, rekreacyjnej. Na działce istnieją dużych rozmiarów pojedyncze głazy, niewielki sezonowy potok oraz murki skalne po wcześniejszych zabudowaniach. Średnia różnica wysokości wynosi 17 m. W trakcie prac odkopano dwa potężne pnie lip, które zostały ścięte po uderzeniu pioruna. Rosły one przed wejściem do nieistniejącego budynku, którego fundamenty nadal istnieją.
Koncepcja – ogród w górach o krajobrazowym wymiarze
Głównym założeniem projektowym jest usytuowanie domów w taki sposób, aby nadal podziwiać piękno krajobrazu a miejsca odpoczynku nie kolidowały ze sobą. Ze względu na duży obszar działki mamy do czynienia z różnorodnym ukształtowaniem terenu. To wymusza indywidualne podejście do zagospodarowania przy każdym domu w zależności od pochyłości terenu i tego co dobrze jest zasłonić zielenią a co podkreślić z uwagi na piękno.
Główną ideą jest oddanie tego miejsca ponownie w ręce natury. Sprawienie, aby znów tętniło życiem. Bazą zaś będą rośliny rodzime oraz te, które spotykamy w krajobrazie górskim i przy szlaku turystycznym. Wokoło domów są to rośliny bezproblemowe. To ozdobne wersje tych rodzimych, ale w ogrodowych odmianach. Mając cały czas na uwadze dbałość o szczegóły krajobrazu i walory przyrodnicze, w koncepcji znalazły się drzewka wiśni. Są to docelowo drzewa nieduże, wcześnie i pięknie kwitnące. Bezproblemowe i pożyteczne również dla ptaków. Harmonizują z zagospodarowaniem w stylu naturalistycznym jakie pragnęli uzyskać Inwestorzy. Zastosowanie, w miarę możliwości, roślin będących pod ochroną oraz tych występujących na pobliskich terenach, łąk kwietnych i muraw wielogatunkowych również było ich intencją.
Powstała zatem koncepcja, której wykonanie z wyczuciem pomoże stworzyć miejsce nawiązujące zarówno do górskich szlaków jak i dzikich polan a fragmentarycznie, przy budynkach, ogrodów wiejskich.
